Dünyanın Ortası; Mİlyon Taşı

Milyon Taşı (Million Taşı)

Dünyanın ortasına İstanbul'un en eski sakinine uzanalım, İstanbul'la yaşıt ve İstanbul'un tarihine şahitlik yapmış milyonlarca anıyı içinde barındıran taşa Milyon(Million) taşına...


Abdülhak Hamit:

Şu taş cebinime benzer ki ayn-ı makberdir.

Dışı sükut ile zahir, derunu mahşerdir

Der  bakmasını bilenler, bu sakin mermer sütunun içinde kaynayan mahşeri kesik dilleriyle şöylecene fısıldamışlardır ahir zaman ademlerine.

Milyon Taşı (Million Taşı)

 İlngiltere'de Greenwich nasıl şuan dünyada sıfır noktası olarak kabul edilir, Milyon Taşı'da bundan bin yıl önce bu görevi üstüne vazife almaktaydı. Dünyanın çeşitli noktalarına kaç mil uzakta olduğunu belirten, seyyahların uğrak noktasıdır Mil Taşı. İlk örneği Roma'da forumda bulunan Altın Mil Taşı (Golden Milstone) Roma İmparatorluğu Batı ve Doğu olarak ikiye ayrılınca Roma'ya rakip yeni bir şehir... Parıltısıyla, ihtişamıyla rakip oluyor... Doğu Roma'da inşa edilen bu şehir Konstantinopolis(İstanbul) önceleri Roma'dan İstanbul'a uzaklık ölçülürken daha sonraları Milyon Taşı almıştır bu özelliği Altın Mil'den. İstanbul merkez olmuştur dünya alame...  Antik çağda İstanbul2un başlangıç noktasıdır bir nevi İstanbul'a açılan dev kapının başlangıç noktasıdır. Tarihi yarım bu aksdan başlamaz mı en eski kalıntıları zaten; Dikili Taş'ı Ayosofya'sı...

Milyon Taşı (Million Taşı)

 Sultanahmet ve Ayosafya'nın ihtişamı  engeldir aslında insanların Milyon Taşı'ını farketmesine... Ayasofya'nın karşısından Yeniçeri Caddesi'nin Ayasofya'ya dönen sapağında kurumuş bir çeşmenin yanında, ağaçların gölgesinde kalmıştır bu eşsiz zaman taşı.
 Bazı metinlerde bu taşın M.Ö 458 yılında Megara Kralı Byzas(Vizas) tarafından dikilmiş olup şehirdeki en eski eser olduğu söyleniyorsa da Alberct Berger'e göre en fazla şehrin kurucusu olan Konstantin zamanına dayanır. Konstantinopolisin başkent oluşundan kısa süre sonra burada dört sütunlu (tetrapilon) inşa edilmişti. Berger'e göre burada şehrin koruyucu tanrıçası Tykhe'ye ait bir tapınağın varlığından söz ediyor. 
Osmanlı döneminde ise burada küçük bir ahşap yapı inşa edilerek yolcuların gidecekleri güzergahlara tespit etmeleri ve hatta haritasını satın aldıkları bilinir.

Milyon Taşı (Million Taşı)

 Bizans halkı bu taşa günümüzün bakış açısıyla "Taş" deyip geçmemiş bu taşa büyük anlamlar ve afseneler yüklemiştir. Bizanslılar bu taşın dünyanın ortası olduğu inancına öyle sahipir ki Ayasofya'nın ucuna Milyon Taşını  değil, Milyon Taşı'nın ucuna Ayasofya'yı inşa etmişlerdir. Bizans halkının inandığı bir efsaneye göre ise Millium Taşı'ndan ileri hiç bir düşman askeri geçemez, geçmeye çalışırsa gökten inen bir melek tarafından ikiye bölünürdü. Bu yüzden Fatih Sultan Mehmet İstanbul'u fethi sırasından halk Ayasofya'ya sığınmış Fatih ve ordusunun Milyon Taşı'ndan geçerken ortadan ikiye ayrılmasını beklemiştir.
Osmanlı'da hiç mi anlam yüklenmedi bu tarih şahidi Milyon Taşı'na? Evliya Çelebi'ye bu konuda kulak astığımızda karşımıza başka bir renge, çehreye bürünmüş bir Milyon Taşı selamlar bizi...
 Evliya Çelebi'nin on dördüncü tılsımının bulunduğu taştır bu. Evliya Çelebi'nin renkli dünyası Seyahatname' de Milyon Taşı görüşlerini sade bir dille Mustafa Armağan çevirisiyle dinleyelim.
"Ayasofya'nın güneyinde dört adet mermer beyaz uçlar üzerinde Azrail, İsrafil, Mikail, Cebrail'in tasvirleri İstanbul'un on dördüncü tılsımını oluşturuyordu. bunlar dört yöne bakacak bakacak şekilde dikilmilşlerdi. Yılda bir kere Cebrail tasviri kanatlarını çırpıp haykırsa doğu tarafından bolluk olur. İsrafil tasviri bunu yapsa batıda kıtlığa delalet eder, Mikail tasviri kanat çırpsa ve haykırsa yeni bir asi çıkar, Azrail tasviri aynı hareketi yapsa bütün alemi veba sarar" 
Hz. Muhammet (sav) doğuduğunda Ayasofya'nın kubbesinin çatladığını ve bu taşların ters düz olduğunu söyler Evliya Çelebi kendine has tabiriyle.


İstanbul ruhunu içinde barındıran bu taşı unutmamanız temennisiyle...

Milyon Taşı (Million Taşı)

Milyon Taşı (Million Taşı)

Mustafa Armağan Osmanlı'yı İmparatorluk Yapan Şehir İstanbul esin kaynağı olmuştur.